Według najnowszych badań, spektakularne pierścienie Saturna mają zaledwie 400 milinów lat, a to mniej niż jedna dziesiąta wieku planety!
Okazuje się, że są znacznie młodsze, niż wcześniej sądzono – wobec tego rozwiązuje to zagadkę, która intrygowała astronomów od wieków.
Zespól z USA znalazł odpowiedź poprzez badanie pyłu, który…został porównany do analizy dywanu w nieodkurzonym pokoju!
Główny autor, profesor Sascha Kempf, wyjaśnia: „Jeśli masz ułożony czysty dywan, musisz po prostu poczekać. Kurz osiądzie na twoim dywanie. To samo dotyczy pierścieni”.
Po raz pierwszy, pierścienie Saturna określono w kontekście wieku.
Niektórzy eksperci twierdzą, że oszałamiające pętle lodowych cząstek powstały wraz z samą planetą. Inni sugerowali, że były to niedawne zjawiska – być może zmiażdżone pozostałości księżyca lub przelatująca kometa, która brała udział w kolizji.
Jednak zespół University of Colorado Boulder postanowił rozwiązać spór. Określają wiek na „nie więcej niż 400 milionów lat”.
Profesor Kempf powiedział: „To sprawia, że pierścienie są znacznie młodsze niż sam Saturn, który ma około 4,5 miliarda lat. W pewnym sensie mamy odpowiedź na pytanie, które zaczęło się od Jamesa Clerka Maxwella”.
Słynny szkocki fizyk jako pierwszy wykazał, że muszą się one składać z niezliczonych cząstek. Jego imieniem nazwano szczelinę Maxwella w pierścieniu C Saturna.
Drobne ziarna materiału skalistego przepływają przez Układ Słoneczny Ziemi niemal bez przerwy. W niektórych przypadkach, strumień ten może pozostawić cienką warstwę pyłu na ciałach planetarnych, w tym na lodzie tworzącym pierścienie Saturna.
Profesor Kempf i jej koledzy badali, jak szybko tworzy się ta warstwa – to trochę tak, jakby mówić, ile lat ma dom, przesuwając palcem po jego powierzchni.
Aby to określić, naukowcy użyli instrumentu o nazwie Cosmic Dust Analyzer na pokładzie sondy Cassini NASA do analizy plamek na orbicie w latach 2004-2017.
W ciągu tych 13 lat, naukowcy zebrali zaledwie 163 ziarna, które pochodziły spoza bliskiego sąsiedztwa planety.
To wystarczyło, aby wysnuć teorię, że pierścienie gromadzą kurz od zaledwie kilkuset milionów lat.
Profesor Kempf powiedział: „Wiemy w przybliżeniu, ile lat mają pierścienie, ale to nie rozwiązuje żadnego z naszych innych problemów. Nadal nie wiemy, jak powstały te pierścienie.
Naukowcy od ponad 400 lat fascynują się pozornie przezroczystymi pierścieniami.
W 1610 roku włoski astronom Galileo Galilei po raz pierwszy obserwował te cechy przez teleskop, chociaż nie wiedział, czym one są.
Jego oryginalne rysunki sprawiają, że pierścienie wyglądają trochę jak uchwyty na dzbanie z wodą. W XIX wieku Maxwell doszedł do wniosku, że pierścienie nie mogą być solidne, ale składają się z wielu pojedynczych elementów.
Obecnie wiadomo, że na Saturnie znajduje się siedem pierścieni składających się z niezliczonych kawałków lodu, z których większość nie jest większa niż głaz na Ziemi.
Przez większą część XX wieku zakładano, że pierścienie prawdopodobnie powstały w tym samym czasie co Saturn.